مروری بر نقش و اهمیت کژدم ها در باورهای گذشته ایرانیان

مقدمه: کژدم ها جانورانی هستند که از دوران گذشته به دلیل داشتن نیش زهری مورد توجه انسان بوده اند و نگاه متفاوت به این بندپایان سبب ایجاد باورهای درست یا نادرست در مورد آن ها شده است. بررسی این باورها در نحوه نگرش، تصورات و دیدگاه های دینی ایرانیان در گذشته های دور هدف این مطالعه است. روش کار: این مطالعه به روش مروری انجام گرفت و با توجه به واژه های کلیدی کژدم، درمان گزش آن ها و نقش آن ها در باورها و نقش مایه انسان و کژدم، از میان 70 عنوان، 42 عنوان موجود در پایگاه های اطلاعاتی مانند: ,sid web of science medline ,ovid ,pubmed و هم چنین کتاب های چاپ شده در این زمینه انتخاب و به تجزیه و تحلیل آن ها پرداخته شد. یافته ها: کژدم ها به دلیل داشتن نیش زهری و دردناک و گاهی مرگ آور توجه بیشتری را در بین جانوران در تاریخ پزشکی و فرهنگ ایرانیان به خود جلب کرده اند، در بعضی از منابع به عنوان نماد قدرت و توانمندی و نگاهبانی از مردم مورد توجه بوده اند بطوریکه در آثار تاریخی به جا مانده از پیشینیان در سرتاسر جغرافیای فرهنگی و تاریخی ایران به فراوانی یافت می شوند. نتیجه گیری: می توان گفت که نقش کژدم به دلیل نیش دردناک و گاها کشنده در باورها، واقعیت ها، تحلیل آداب و رسوم و ایجاد آن نقش مهمی داشته است، این نقش در مواردی واقع گرایانه بوده است و در مواردی با اوهام ترکیب شده و نادرست است. کلیدواژه ها: کژدم، اهمیت پزشکی، باورها، ایران باستان